KINEZYTERAPIA
– Kinezyterapia w chirurgii i ortopedii
– Kompleksowa terapia pourazowa
– Terapia wad postawy
– Instruktaż ćwiczeń
METODY
– Metoda McKenzie
– Terapia manualna wg standardów IFOMT
– Metoda PNF
Kinezyterapia należy do jednej z metod fizjoterapii. Polega na leczeniu ruchem, jest określana
jako gimnastyka lecznicza lub ćwiczenia usprawniające. W kinezyterapii najważniejszy jest ruch,
traktowany jako środek leczniczy wpływający na cały organizm. Kinezyterapia skupia się na
maksymalnym usunięciu niesprawności fizycznej.
W naszym gabinecie każdego pacjenta traktujemy profesjonalnie i indywidualnie. Pierwsza
wizyta rozpoczyna się od przeprowadzenia szczegółowego wywiadu i badania przedmiotowego
w celu postawienia diagnozy, dobrania indywidualnego programu usprawniania leczniczego
(odpowiednia metoda rehabilitacyjna, często w połączeniu z fizykoterapią i /masażem) oraz
ustalenia rokowań. Podczas każdej kolejnej wizyty kontrolujemy i oceniamy efekty prowadzonej
rehabilitacji. Proces usprawniania prowadzimy do momentu aż stan pacjenta będzie zarówno dla
niego jak i dla nas satysfakcjonujący. Na zakończenie całego postępowania przekazujemy
pacjentowi instruktaż ćwiczeń do samodzielnego wykonywania w domu dla utrzymania
uzyskanych efektów oraz informacje dotyczące profilaktyki mające na celu zapobieganie
nawrotowi bólu/urazu/przeciążenia.
W ramach leczenia ruchem, można wyróżnić m.in.:
– ćwiczenia czynno-bierne
– ćwiczenia samowspomagane
– ćwiczenia czynne w odciążeniu
– ćwiczenia synergistyczne
– ćwiczenia oddechowe
– ćwiczenia relaksacyjne
Terapia wad postawy
Kompleksowa terapia wad postawy oraz skolioz polega na odpowiednim połączeniu
różnych technik/metod rehabilitacyjnych celem zmniejszenia istniejącej wady postawy
i profilaktyce jej rozwoju. Praca z Pacjentem jest indywidualna, oparta na jego
konkretnym problemie. Koncepcja indywidualnej terapii skolioz to ćwiczenia, które
kształtują i korygują całe ciało, od stóp, przez kolana, obręcz miedniczną, kręgosłup,
obręcz barkową. Odpowiednia rehabilitacja wpływa na stabilizację mięśniową i
budowanie prawidłowych korekcyjnych wzorców postawy w pozycjach
funkcjonalnych. Ważną rolę spełnia również edukacja pacjenta – jakie nawyki
ruchowe są prawidłowe, a jakie nie oraz wyuczenie autokorekcji.
– Skoliozy,
– Plecy okrągłe, wklęsłe, płaskie, wklęsło-wypukłe
– Płaskostopie,
– Kolana koślawe, szpotawe
– Wady stóp,
– Zaburzenia w ustawienie miednicy
– Zmniejszona/zwiększona lordoza lędźwiowa lub szyjna,
– Wady klatki piersiowej i in.
W indywidualnej terapii skolioz oraz wad postawy szczególną uwagę zwraca się na :
– Wskazanie prawidłowych wzorców korygujących skoliozę oraz zmiany w ułożeniu
tułowia ( asymetria ustawienia linii barków, łopatek, trójkątów talii i miednicy)
– Prawidłowe obciążenia stóp, które odpowiednio ustawiają miednicę i równo obciążają
kończyny dolne
– Rozluźnienie i relaksację struktur przykurczonych
– Wzmocnienie mięśni osłabionych
– Poprawienie stabilizacji kompleksu lędźwiowo –miedniczo-biodrowego
Instruktaż ćwiczeń, edukacja profilaktyczna
Oferta jest skierowana do osób, które planują ćwiczyć samodzielnie w domu – ale potrzebują
wskazówek jak to prawidłowo robić. Polecamy wówczas jednorazową wizytę pod hasłem
„instruktaż”, na którą składa się: wywiad, badanie przedmiotowe oraz ułożenie planu ćwiczeń. Na
takiej sesji terapeutycznej fizjoterapeuta pokazuje i wyucza indywidualnie dobranych do stanu
funkcjonalnego/możliwości pacjenta ćwiczeń ,zaleceń, nawyków. To przede wszystkim nauka
samodzielnej pracy pacjenta z problemami ciała. Odpowiednio dobrany, optymalny instruktaż
ćwiczeń pomaga utrzymać bądź poprawić stan zdrowia, zabezpiecza przed nawrotem dolegliwości,
zapobiega pojawieniu się różnorodnych zespołów bólowych, w chorobach przewlekłych zmniejsza
odczuwanie bólu. Instruktaż zalecamy również osobom po zabiegach chirurgicznych aby dowiedziały
się jak ćwiczyć by sobie nie zaszkodzić a wrócić do pełnej sprawności. W celu dobrego zapamiętania
autoterapii, Pacjent otrzymuje od nas zestaw ćwiczeń w formie graficznej.
Metoda została opracowana w latach 60. XX w. przez nowozelandzkiego fizjoterapeutę
Robina McKenziego. McKenzi przez lata eksperymentował z tysiącami pacjentów
cierpiących na różnego rodzaju bóle kręgosłupa. Doszedł do wniosku, że pacjenci z pewnymi
określonymi objawami odczuwają natychmiastową ulgę po wykonaniu serii specyficznych
ruchów. Ta teza stała się punktem wyjścia do opracowanej przez niego metody.
Metoda McKenziego, której pełna nazwa to Mechaniczne Diagnozowanie i Terapia (MDT)
zespołów bólowych kręgosłupa i kończyn. Metoda wyróżnia się na tle innych metod leczenia
bólu kręgosłupa. Metoda McKenziego skupia się bowiem na eliminacji przyczyny bólu, a nie
tylko na tymczasowym uśmierzeniu dolegliwości bólowych. Dzięki temu terapia przynosi
trwałe efekty, co oznacza, że ból kręgosłupa rzadko kiedy powraca.
Mechaniczne Diagnozowanie i Terapia wg. Robina McKenziego jest to zwarty system
diagnostyczno-terapeutyczny, opierający się o znajomość wzorców bólowych i analizę
zachowania się objawów w wywiadzie i badaniu przedmiotowym. System ten pozwala na
rozpoznawanie schorzeń narządu ruchu zarówno kręgosłupa jak i kończyn, w oparciu o
wiedzę nie tylko anatomopatologiczną, lecz przede wszystkim znajomość topografii i rodzaju
objawów oraz rozpoznanie specyficznych wzorców zachowania objawów.
Kluczem metody jest określenie źródła pochodzenia bólu poprzez wnikliwy wywiad i testy
powtarzanych ruchów. Na tej podstawie ustalany jest indywidualny program terapii. Wywiad
to szereg pytań dotyczących miejsca obejmowania bólu, czasu występowania bólu, pozycji
pogarszających ból. Test powtarzanych ruchów pozwala zaobserwować reakcje bólowe
pacjenta i zakresy wykonywanych ruchów. Na podstawie wywiadu i testów ruchowych
dokonuje się analizy klinicznej danego epizodu, która ma znaczenie w planowaniu
skutecznego programu terapii. Indywidualny program terapii to ustalenie konkretnej
procedury ruchu danej części kręgosłupa i ilości powtórzeń, którą pacjent kontynuuje przez
określony czas. Trafność wyboru procedury skutkuje eliminacją lub zmniejszeniem bólu,
jeśli reakcja jest inna w toku weryfikacji wykonuje się inną procedurę. W metodzie tej
monitorowanie objawów bólowych i na bieżąco planowanie odpowiedniej procedury to jeden
z czynników sprzyjający skuteczności.
W metodzie McKenziego wyróżniamy następujące kliniczne zespoły bólowe kręgosłupa:
– zespół zaburzeń s
trukturalnych (derangement)
– zespół dysfunkcyjny
– zespół posturalny
– lub tzw. schorzenia o innym podłożu mechanicznym
– zespół posturalny – dotyczy zaburzeń postawy ciała, a więc struktur tkankowo-
stawowych, które nie są w żaden sposób uszkodzone, a tylko nadwerężone statycznym
przeciążeniem (np. długotrwałym, niedbałym siedzeniem; dotyczy najczęściej osób
wykonujących prace biurowe, umysłowe).
– zespół dysfunkcyjny – w sytuacji, gdy statyczne przeciążenie obejmuje tkanki i
struktury uszkodzone w jakiś sposób, np. poprzez zrosty, przykurcze, zbliznowacenia.
– zespół strukturalny – w głównej mierze właśnie na nim koncentruje się metoda; ma on
związek ze strukturami znajdującymi się wewnątrz segmentu kręgowego (krążek
międzykręgowy, pierścień włóknisty) oraz zewnątrz segmentu (stawy
międzywyrostkowe, zrosty okołokorzeniowe).
Celem leczenia pacjentów z bólami krzyża jest:
– szybka eliminacja bólu kręgosłupa i objawów
– zmniejszenie ryzyka nawrotów zespołów bólowych kręgosłupa
– ograniczenie dolegliwości w czasie następnych epizodów-profilaktyka
Stosowanie terapii u pacjentów z zespołami bólowymi kręgosłupa ma mnóstwo zalet, między innymi:
– jest metodą najlepiej popartą badaniami naukowymi, co niezwykle podkreśla jej
skuteczność,
– oferuje wielu pacjentom system samodzielnego radzenia sobie z bólem w warunkach
domowych, bez koniecznej obecności terapeuty,
– uczy pacjenta szybkiego rozpoznawania rozwijających się wczesnych objawów
ponownego ataku choroby w celu natychmiastowego wprowadzenia procedur
leczniczych,
– istnieje wiele wariantów modyfikacji procedur leczniczych w razie nieskuteczności
prowadzonej terapii.
Autor metody opracował program postępowania leczniczego, w którym oprócz technik
wykonywanych przez terapeutę ważny jest sam ruch pacjenta, ćwiczenia i autoterapia
wykonywana w domu. W ćwiczeniach dominują pozycje niskie, głównie leżące. Ruchy
czynne powtarzane są wielokrotnie w różnych płaszczyznach, ale w ściśle określonym
kierunku, niepowodującym bólu. Dużą wagę przykłada się do zaleceń, które chronią
kręgosłup przed kolejnymi urazami i przeciążeniami. McKenzie stawia bardzo duży nacisk na
profilaktykę.
Terapia manualna wg standardów IFOMT
Jest to obszar fizjoterapii, którego celem jest leczenie dysfunkcji układu nerwowo-mięśniowo-
szkieletowego, oparte na wnioskowaniu klinicznym i wykorzystujące bardzo specyficzne środki
terapeutyczne oraz ćwiczenia lecznicze dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Terapia Manualna jest częścią medycyny i łączy się z prawie wszystkimi znanymi dotąd specjalnościami
lekarskimi, a zwłaszcza ortopedią, neurologią, interną, reumatologią oraz rentgenologią. Dzięki temu
jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia narządu ruchu
Leczenie każdego pacjenta oparte jest na wnikliwej diagnostyce – badaniu manualno – ortopedycznym,
które ma na celu określenie struktury, która jest powodem dysfunkcji,ustalenie charakteru uszkodzenia
oraz określenie przyczyny wystąpienia problemu. W następnej kolejności w zależności od potrzeb
terapeutycznych stosuje się pasywne i aktywne techniki mobilizacji, ćwiczenia wzmacniające i stabilizujące
określone struktury. Postępy w terapii wspierają odpowiednio dobrane ćwiczenia ( zadania domowe).
IFOMT
The International Federation of Orthopaedic Manipulative Therapists (IFOMT), reprezentuje grupę terapeutów
manualnych z całego świata, którzy zakończyli kompletny ściśle określony podyplomowy program specjalizacyjny
w zakresie schorzeń neuro-mięśniowo-szkieletowych. Jest to Federacja, która określa standardy edukacyjne
i kliniczne w zakresie fizjoterapii. IFOMT popiera rozwój w zakresie dokumentacji opieki pacjenta, udziela
również aktywnego poparcia dla dokumentowania wyników terapii. IFOMT (http://www.ifomt.org) jest podgrupą
World Confederation of Physical Therapy, została utworzona w 1974.
Wskazania:
– dyskopatia
– zmiany zwyrodnieniowe stawów, kręgosłupa i stawów kończyn
– rwa kulszowa i ramienna
– mrowienie, drętwienie palców ręki lub stopy
– urazy, skręcenia, złamania
– ból kręgosłupa
– ból głowy, zawroty głowy
– uraz kręgosłupa szyjnego
– ZZSK
– ograniczenia zakresów ruchu w stawach m.in. po urazach, złamaniach, zwichnięciach, skręceniach,
zabiegach operacyjnych
– paluch koślawy tzw. hallux valgus
– zespół bolesnego barku
– ból mięśni obręczy barkowej
– zamrożony bark
– nawykowe zwichnięcie stawubarkowego
– łokieć tenisisty, golfisty
– zespół cieśni nadgarstka
– rekonstrukcja więzadła krzyżwego przedniego i tylnego, uszkodzenie łąkotek
– uszkodzenia ścięgna Achillesa
Przeciwwskazania:
– zaawansowana osteoporoza
– choroba nowotworowa
– świeże złamania, czy też rozległe
– urazy skóry
– gruźlica
– stany zapalne o charakterze ogólnym
– (temperatura ciała powyżej 38°C)
Metoda PNF (Proprioceptiv Neuromuscular Facilitation) – czyli torowanie nerwowo-
mięśniowe. Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją, której chory potrzebuje. Siła
mięśni, zakres ruchu, co jest ważne w tradycyjnym postępowaniu terapeutycznym, jest tylko
środkiem do uzyskania celu, jakim jest funkcja. Koncepcja ta zaleca postrzeganie chorego w
sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała.
Wykorzystanie w terapii najsprawniejszych rejonów ciała prowadzi do uzyskania aktywności
ruchowej w obszarach słabszych, bądź uszkodzonych. Istotą metody PNF jest maksymalne
pobudzenie receptorów znajdujących się w ciele oraz różnych sfer kory mózgowej, w celu
ułatwienia (torowania) ruchu w obszarze uszkodzonym.
Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch
odbywa się w trzech płaszczyznach, co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości
włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego
wzorca ruchowego, czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze.
Terapia metodą PNF postrzega pacjenta całościowo. Jest to metoda bezbolesna, wysoce
przebyte incydenty naczyniowe Ośrodkowego Układu Nerwowego w postaci udarów
niedokrwiennych oraz krwotocznych mózgu
– wszelkie choroby powodujące zaburzenia w utrzymywaniu równowagi
– wszelkie choroby powodujące upośledzenie stereotypu chodu
– stwardnienie rozsiane (SM)
– pacjenci pooperacyjni, u których występują zaburzenia funkcji mięśni w postaci
deficytu masy oraz siły mięśniowej
– choroby mięśni szkieletowych (m.in. dystrofie,zaburzenia metaboliczne, zmiany
– uszkodzenia tkanek miękkich aparatu ruchu: mięśni, ścięgien, więzadeł, torebek
– zaburzenia tzw. propriocepcji jako następstwo doznanego urazu tkanek miękkich
– zaburzenia prawidłowej postawy – reedukacja posturalna
– bóle kręgosłupa segmentu szyjnego, piersiowego oraz lędźwiowo-krzyżowego
– neuralgie nerwu trójdzielnego oraz twarzowego
– zaburzenia funkcji wegetatywnych (oddychanie, połykanie, artykulacja)
– leczenie stawów hypermobilnych – stabilizacje stawów kręgosłupa oraz kończyn
Uwzględnienie podczas planowania terapii potrzeb ruchowych i problemów zgłaszanych
przez chorego, przynosi wiele korzyści i czyni z PNF metodę przyjazną dla pacjenta:
Korzyści z pracy z metodą PNF to:
– pozytywne rozpoczęcie terapii (z dala od faktycznego miejsca dysfunkcji) buduje w
chorym, pomimo świadomości uszkodzenia, wiarę we własne siły i powodzenie
ćwiczeń, stymulując do mobilizacji rezerw tkwiących w jego organizmie bez obawy o
– jasno określone, osiągalne cele, wpływają na pełną świadomość pacjenta podczas
– PNF znajduje funkcjonalne rozwiązania dla problemów ruchowych dnia codziennego
– wyjaśniając zasady wykonywania poszczególnych aktywności, chroni pacjenta przed
samoistną, patologiczną kompensacją
– uczy zmian pozycji oraz ruchów globalnych (np. poruszania się w obrębie łóżka,
przesiadania się z wóżka na toaletę), jakie wszyscy wykonujemy w życiu codziennym
– ze względu na sumowanie się podczas terapii wielu bodźców odbieranych przez
pacjenta, stanowi silną stymulację polisensoryczną (w ćwiczeniach aktywizowany jest
wzrok, słuch, receptory dotyku, równowagi, czucia głębokiego i wiele innych)
– metoda przyjazna dla pacjenta – oparta na bezbolesnej pracy, wykorzystującej silne
odcinki ciała i umiejętości chorego do ułatwiania reedukacji utraconych funkcji
– wysoki poziom bezpieczeństwa terapii wynikający z integracji zabiegu z diagnostyką
– możliwość pracy z chorym na każdym poziomie dysfunkcji – zabezpieczenie terapią
wszelkich funkcji od ruchowych do wegetatywnych
– wysoki poziom edukacji pacjenta, oparty na współuczestnictwie w planowaniu terapii
oraz kontynuacji ćwiczeń w formie programu domowego
– niewielkie wymagania sprzętowe
– duża efektywność prowadzonej terapii, wynikająca z dokładnej analizy problemu i
ukierunkowanych działań.